มะพร้าว เป็นพืชเศรษฐกิจเมืองร้อนที่มีประโยชน์มากที่สุด ทั้งนี้ เพราะแทบทุกส่วนของมะพร้าวมีประโยชน์ทั้งสิ้น นับตั้งแต่รากไปจนถึงยอด และมะพร้าวหอมเป็นมะพร้าวอีกชนิดหนึ่งที่ปลูกกันอย่างกว้างขวาง เพราะมีคุณลักษณะพิเศษ คือ น้ำมะพร้าวหอม เนื้อมะพร้าวมีรสชาติหวาน กลมกล่อม และมีกลิ่นหอมชื่นใจปัจจัยที่จำเป็น
สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม
น้ำฝน ควรอยู่ในพื้นที่ที่มีฝนตกกระจายสม่ำเสมอประมาณ 1,500-2,000 มิลลิลิตรต่อปีและไม่ควรมีฝนตกน้อยกว่า 50 มิลลิลิตร นานเกิน 3 เดือน
สภาพภูมิอากาศ ควรเป็นพื้นที่ที่อุณหภูมิเฉลี่ย 27 องศาเซลเซียส
แสงแดด ควรได้รับแสงแดดอย่างน้อย 5 ชั่วโมงต่อวัน แสงแดดสาดส่องสม่ำเสมอตลอดปีจึงจะเติบโตดี
ลม ควรมีลดพัดอ่อนๆ แต่สม่ำเสมอ
ดิน ไม่เปรี้ยวหรือเค็มจัด เป็นดินอะไรก็ได้ที่มีปุ๋ยเพียงพอ และความชื้นพอเหมาะ
แหล่งน้ำ เป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง เพราะจะช่วยให้ผลผลิตมะพร้าวอ่อนตลอดปีถ้าขาดน้ำจะทำให้ผลมะพร้าวมีทิ้งช่วง
ข้อควรจำ ถ้าเป็นดินน้ำไหล ทรายมูล ที่เกิดจากน้ำพัดพามาสะสม เช่น ดินริมแม่น้ำ จะปลูกมะพร้าวได้ดีที่สุด
ขั้นตอนการดำเนินงาน
การปลูกในที่ลุ่ม พื้นที่ลุ่มน้ำท่วมขัง จำเป็นต้องยกร่องให้สูงกว่าระดับน้ำ ไม่น้อยกว่า 50 เซนติเมตร คันร่องกว้าง 5-8 เมตร ร่องลึก 10 เมตร กว้าง 1.5-2 เมตร
ข้อควรจำ ไม่ควรปลูกในพื้นที่ลุ่มมีน้ำขัง
การปลูกในที่ดอน ถ้าเป็นพื้นที่รกร้าง ต้องถางให้เตียน โค่นต้นไม้ และขุดออกให้หมด เพื่อสะดวกในการดูแลรักษาต่อไป
ข้อควรจำ ไม่ควรปลูกในพื้นที่เป็นดินดาน หรือเป็นชั้นหินที่มีหน้าดินลึกน้อยกว่า 1 เมตร
วิธีปลูก
- การเตรียมหลุม ขุดหลุมขนาดกว้าง ลึก ยาวประมาณ 1 เมตร ล่วงหน้า 1-2 เดือน ก่อนปลูกแยกดินบนและดินล่างไว้คนละด้านของขอบหลุม ทิ้งไว้ 7 วัน ใช้เศษหญ้าหรือไม้รองก้นหลุม ใช้ดินบน 1 ส่วนผสมปุ๋ยคอก 7 ส่วนรองก้นหลุม แล้วใส่ดินล่างผสมกับปุ๋ยร็อคฟอสเฟต 1.5 ต่อหลุมใส่ลงให้เต็มหลุมทิ้งไว้จนถึงฤดูฝน
- การปลูก หลังจากฝนตกหนัก 2 ครั้ง ในช่วงฤดูฝนจึงเริ่มปลูก โดยขุดดินตรงกลางหลุมขนาดเท่าผลมะพร้าว เอาหน่อมะพร้าววางลง จัดรากให้แผ่ตามธรรมชาติ เอาดินกลบเหยียบด้านข้างให้แบนกลบดินให้เสมอผิวของผลมะพร้าว ปักหลักกันลมโยก ในระยะแรกๆ ควรทำร่มบังแดดด้วย
หมายเหตุ ระยะปลูกที่เหมาะสมในการปลูก คือ ระยะระหว่างต้นxระยะระหว่างแถว 6×6 เมตร - การดูแลรักษา
ในช่วง 1-2 ปีแรก การให้น้ำเป็นสิ่งจำเป็น ในฤดูแล้งควรรดน้ำอย่างน้อยอาทิตย์ละครั้ง และใช้เศษหญ้าคลุมโคนเพื่อรักษาความชื้น - ศัตรูพืช
– ด้วงแรด จะกัดยอดมะพร้าว ทำให้ใบขาดเป็นริ้วๆ รูปสามเหลี่ยม ต่อมาทางมะพร้าวจะหักทับลง ทำให้มะพร้าวโทรม หรือตายได้
ป้องกันและกำจัด โดยใช้สารสกัดชีวภาพที่มีฤทธิ์ในการป้องกันแมลงศัตรูมะพร้าว ฉีดที่บริเวณโคนต้นมะพร้าว ประมาณ 3 ทางนับจากยอดลงมา และควรใช้ดินน้ำมันอุดรูหลังจากฉีดพ่น
– ด้วงงวงหรือด้วงไฟ ตัวหนอนจะกัดกินส่วนอ่อนของมะพร้าว ทำให้มะพร้าวแคระแกร็น ใบหดสั้น ใบอ่อนร่วงหล่น โคนต้นมะพร้าวเน่า และตายในที่สุด
ป้องกันและกำจัด โดยใช้ดินน้ำมันอุด หรือทารอยแผลที่เกิดขึ้น และพรวนดินถมโคนมะพร้าว อย่าให้รากลอย ใช้สารสกัดชีวภาพที่มีฤทธิ์ในการกำจัดแมลงผสมหรือขี้เลื่อยใส่ตามยอดมะพร้าว หรือรูที่พบตัวด้วงทำลาย - การกำจัดวัชพืช โดยใช้วิธีไถพรวน ใช้มีดดาย
- การใส่ปุ๋ย ใส่ปุ๋ย 2 ครั้งในช่วงฤดูฝน โดยควรใส่ปุ๋ยคอกประมาณ 2 ปิ๊บต่อต้นต่อปี และใส่ปุ๋ยห่างจากโคนต้นออกมา 15 เซนติเมตร จนถึงรัศมี 1.5 เมตรรอบต้น
- การปลูกพืชแซม ในปีที่ 1-2 มะพร้าวอ่อนยังมีขนาดทรงพุ่มไม่ใหญ่นัก และยังไม่ได้ผลผลิตจึงควรปลูกพืชอายุสั้น เช่น พืชตระกูลถั่ว พืชไร่ เพื่อเพิ่มรายได้
- การเก็บเกี่ยว
ทำประมาณ 20 วัน ต่อ 1 ครั้ง เป็นระยะที่มะพร้าวมีเนื้อเต็มกะลาพอดีไม่อ่อนหรือแก่เกินไปหรือที่เรียกว่ามะพร้าวเนื้อสองชั้น การเก็บเกี่ยวควรใช้เชือกผูกทะลาย แล้วหย่อนลงพื้น เพราะจะทำให้ไม่ช้ำหรือแตกง่าย เก็บได้นานขึ้น - ข้อควรจำ สังเกตจากสีผลบริเวณรอยต่อผลกับขั้วผล ถ้าเห็นสีขาวเป็นวงกว้างแสดงว่าบริเวณรอยต่อเหลือเพียงเล็กน้อยแสดงว่า ได้ระยะเก็บเกี่ยวพอดี
ผลผลิตและลักษณะมะพร้าวอ่อนที่ดี
ใบ มีทางใบเส้นแผ่กระจายรอบลำต้น เมื่อมองทรงพุ่มจากภายนอกจุกคล้ายรูปวงกลม
จั่น มีจั่นอยู่ทุกโคนทาง และที่จั่นมีผลมะพร้าวทุกขนาดอายุติดอยู่
ผล มีผลโตสม่ำเสมอทั้งทะลาย น้ำหนักผลประมาณ 900 กรัมต่อผล ผลยาวรีเล็กน้อย และตรงก้นเป็นจีบเล็กน้อย น้ำมีรสหวาน และกลิ่นหอม เนื้อนุ่มรสชาติกลมกล่อม
ต้น ลำต้นตั้งตรง แข็งแรง อวบ ปล้องถี่
หมายเหตุ เนื้อมะพร้าวอ่อนนำไปทำขนมหรืออาหาร อาทิมะพร้าวแก้ว, น้ำส้มสายชูหมักจาก น้ำมะพร้าว, แยมมะพร้าว, มะพร้าวกรอบ, กะทิ, เนยมะพร้าว, มะพร้าวแช่อิ่ม, สังขยาทาขนมปัง, วุ้นมะพร้าว, ขนมโสมนัส, พายมะพร้าว, เค้กมะพร้าว, น้ำมะพร้าว กระป๋องผลิตภัณฑ์จากมะพร้าวทำที่เขี่ยบุหรี่, กระจาด, ตระกร้า, กาน้ำ, พวงกุญแจ, กะโหลกซอ, ไม้กวาด, กระเช้า ฯลฯ
ตลาดและผลตอบแทน
ปัจจุบัน มะพร้าวน้ำหอมเป็นพืชที่นิยมบริโภคทั้งภายในและต่างประเทศ รวมทั้งนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทยก็นิยมรับประทาน นอกจากนี้ยังส่งออกไปจำหน่ายยังตลาดต่างประเทศ ทั้งในรูปผลสดและแปรรูป มูลค่าปีละหลายร้อยล้านบาท
แหล่งข้อมูล : กรมส่งเสริมการเกษตร
